Wiele osób sądzi, że wynajęcie adwokata musi sporo kosztować. Nie jest to do końca prawda, ponieważ wiele w tej kwestii zależy od rodzaju danej sprawy oraz oczekiwań klienta. Ile może kosztować wynajęcie adwokata w sprawie karnej? Nie ma na to jednoznacznej odpowiedzi, choć istnieją pewne ramy cenowe.
Adwokat w sprawie karnej
Adwokaci bardzo często kojarzeni są ze sprawami karnymi. W rzeczywistości posiadają wiedzę z każdej dziedziny prawa, choć rzeczywiście ich główną domeną jest obrona oskarżonych lub reprezentacja pokrzywdzonych przestępstwem.
Udział adwokata w sprawie karnej co do zasady nie jest obowiązkowy. Od tej zasady istnieją jednak pewne ważne wyjątki. Zgodnie z obowiązującymi przepisami udział obrońcy w postępowaniu karnym jest konieczny:
- gdy oskarżony nie ukończył 18 lat,
- gdy oskarżony jest głuchy, niemy lub niewidomy;
- gdy zachodzi uzasadniona wątpliwość, czy zdolność oskarżonego do rozpoznania znaczenia czynu lub kierowania swoim postępowaniem nie była w czasie popełnienia tego czynu wyłączona lub w znacznym stopniu ograniczona
- gdy zachodzi uzasadniona wątpliwość, czy stan zdrowia psychicznego oskarżonego pozwala na udział w postępowaniu lub prowadzenie obrony w sposób samodzielny oraz rozsądny,
- gdy sąd uzna to za niezbędne ze względu na inne okoliczności utrudniające obronę,
- w postępowaniu przed sądem okręgowym, jeżeli oskarżonemu zarzucono zbrodnię. W takim wypadku udział obrońcy w rozprawie głównej jest obowiązkowy.
Co wpływa na koszt adwokata?
Wynagrodzenie adwokata jest każdorazowo ustalane indywidulanie – prawnik musi dokładnie przeanalizować daną sprawę i życzenia swojego klienta. Im poważniejsza sprawa, tym więcej przyjdzie nam zapłacić w kancelarii. Analogicznie – proste i niewymagające sporej ilości czasu problemy są dużo tańsze.
Na koszt wynajęcia adwokata w sprawie karnej wpływa szereg różnych czynników, największe znaczenie mają jednak:
- rodzaj sprawy karnej i charakter pomocy adwokata, która ma być udzielona klientowi – mniejsze wynagrodzenie zapłacimy, gdy sprawa dotyczy drobnych wykroczeń lub niewielkich przestępstw. Dużo więcej przyjdzie nam zapłacić, gdy adwokat ma bronić oskarżonego o wielokrotne morderstwo,
- doświadczenie danego adwokata – z reguły większe doświadczenie prawnika wpływa na większe szanse powodzenia przed sądem. Za usługę na odpowiednim poziomie trzeba jednak zapłacić więcej. Podobnie jest w przypadku, gdy adwokat posługuje się tytułem doktora, doktora habilitowanego lub profesora (w tym zakresie jest podobnie jak u lekarzy – wyższy tytuł naukowy oznacza wyższą cenę usług oferowanych przez taką osobę),
- miejsce położenia kancelarii adwokackiej – adwokat z większego miasta jest zazwyczaj dużo droższy, niż prawnik z niewielkiej miejscowości (oczywiście istnieją wyjątki od tej zasady),
- wiek adwokata – data urodzenia prawnika nie powinna wpływać na koszt oferowanych przez niego usług. W praktyce jednak młodsi adwokaci wyceniają się dużo niższej, niż ich starsi po fachu koledzy,
- renoma adwokata – im lepsza opinia o danym prawniku, tym większe prawdopodobieństwo, że oferowane przez niego usługi będą droższe,
- liczba rozpraw w danej sprawie – każda rozprawa sądowa wymaga poświęcenia określonej ilości czasu. Im większa liczba rozpraw, tym wyższego wynagrodzenia zażąda adwokat.,
- wartość przedmiotu sprawy – tutaj zasada jest prosta, im wyższa wartość przedmiotu danej sprawy, tym wyższa cena usług adwokackich.
Wysokość wynagrodzenia adwokata
Wynagrodzenie adwokata jest ustalane w rzeczywistości dwuetapowo:
- pierwsza część obejmuje stawkę indywidualnie ustaloną z klientem,
- druga dotyczy tzw. stawek minimalnych regulowanych przepisami rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.
Ostateczna wysokość honorarium jest ustalana wg następującego schematu:
- klient przedstawia wstępny stan faktyczny,
- adwokata zadaje pytania kontrolne,
- prawnik informuje o cenie porady prawnej lub innej wybranej usługi,
- podpisywane są stosowne dokumenty i określa się sposób dokonania płatności.
Wynajęcie adwokata zależy tak naprawdę od tego, czego oczekuje dany klient. W zależności od rodzaju wybranej usługi, koszt wynagrodzenia prawnika będzie kształtował się następująco:
- udzielenie porady prawnej – od 100 do 600 zł (w mniejszych miejscowościach kosztuje to od 100 do 250 zł, w większych od 200 do 600 zł),
- sporządzenie opinii prawnej na zadany temat – cena jest podobna, jak przy udzieleniu ustnej porady, ewentualnie może być wyższa o ok 100-200 zł,
- sporządzenie prostego pisma prawnego – od 100 do 300 zł,
- sporządzenie pozwu, odpowiedzi na pozew, apelacji – od 2 000 zł wzwyż (im trudniejsza sprawa, tym wynagrodzenie adwokata staje się wyższe),
- całościowe poprowadzenie sprawy karnej – od 3 000 zł wzwyż.
Czy można wynająć adwokata za darmo?
Przepisy dopuszczają skorzystanie z pomocy tzw. adwokata z urzędu. W tej sytuacji, strona która uzyska takie wsparcie nie musi płacić za usługi prawnicze. Warunkiem jest tutaj jednak postanowienie sądu prowadzącego daną sprawę – jeśli będzie ono korzystne dla strony wnioskującej o adwokata z urzędu, otrzyma ona taką pomoc (koszty wynagrodzenia pełnomocnika pokryte zostaną ze Skarbu Państwa).
Aby uzyskać darmową pomoc prawną, strona występująca w sądzie musi złożyć wniosek o wyznaczenie adwokata z urzędu. Pismo nie podlega żadnej dodatkowej opłacie i składa się je do sądu rozpatrującego daną sprawę (można to zrobić także na etapie odwoławczym). Pamiętajmy, że pomoc prawna z urzędu jest przydzielana tylko tej osobie, która zostanie zwolniona w całości lub w części z kosztów sądowych. Wnioskodawca musi wykazać, że nie stać go na adwokata, zaś jego pomoc jest niezbędna w danej sprawie ze względu na interesy strony.